Wol wassen is een DRAMA! 

"Hoe moet ik mijn wol dan wassen, want ik wil niet dat het krimpt!" 

Wol die behandeld is met een superwash behandeling is daar eigenlijk de perfecte oplossing voor, zou je denken. Je kunt het gewoon met de gewone was mee wassen, geen gedoe met speciale wasprogramma's en wolwasmiddel. Keertje in de droger? Geen nood. I-DE-AAL! 

Of toch niet?

Om deze vraag te kunnen beantwoorden is het belangrijk om uit te leggen hoe een wolvezel in elkaar zit, wat superwash precies is en wat het verschil is tussen een natuurlijke wolvezel en eentje die met superwash behandeld is. 

Zo'n wolvezel, hoe zit dat eigenlijk in elkaar?

Een wolvezel kun je vergelijken met een haar van jezelf. Het is een holle vezel, en deze vezel heeft schubben. Omdat de vezel hol is, neemt het je lichaamswarmte aan, en de schubben zorgen dat je temperatuur gereguleerd wordt. Bij warmte gaan de schubben open, en bij koude dicht. Zo houdt wol je in de winter warm, en voelt het koeler in de zomer. Klinkt best logisch toch?

Oke, een holle vezel en schubben: verder nog iets?

Jazeker, naast die holte en schubben heeft de wolvezel nog iets heul bijzonders. Wol heeft van nature een vettig laagje. Wolvet, of ook wel lanoline genoemd. Dit zorgt ervoor dat je wol iets "vettig' is. En, als iets vettig is, dan is het waterafstotend. Het stoot niet alleen water, maar ook vuil en bacteriën af. Daarnaast houdt lanoline je wolvezel soepel en voorkomt het het uitdrogen van je wolvezel. Voor schapen is deze van naturel aanwezige lanoline fijn, omdat het ze beschermt tegen weer en wind, het hun huid soepel houdt en voorkomt dat ze ziek worden. Vernuftig spulletje dat lanoline. Wist je dat lanoline ook vaak gebruikt wordt bij allerhande kwaaltjes aan de huid? Het is bijvoorbeeld geweldig bij kloven of op babybilletjes als ze luieruitslag hebben, maar dat terzijde.

Samenvattend;  De lanoline zorgt er dus voor dat je wol iets vettig is, is daarom vuil afstotend en antibacterieel.  De schubben zorgen dat je wol kan "ademen" en voert zo overtollig vocht (zweet) af.

Kortom: Wol is van nature zelfreinigend. 

Waarom zou je wol dan uberhaubt met iets als "superwash' willen behandelen?

Het zit toch van nature zo vernuftig in elkaar, dat wol wassen überhaubt een overbodige kwestie is? 

Als iedereen dit zo 1-2-3 van ons zou aannemen, zonder vragen te stellen, dan is deze blog inderdaad totaal overbodig. Je hangt je wolletjes trouw elke dag buiten of in de badkamer te luchten, wisselt het met elkaar af en klaar is kees. Een kind kan de was doen, zullen we maar zeggen. Helaas ligt dat iets ingewikkelder. In de jaren 50 kwam het materiaal polyester op de markt. Een goedkoop materiaal, super duurzaam (want plastic, en plastic vergaat niet) een makkelijk tot textielvezel te verwerken spulletje. Veel makkelijker en veel goedkoper dan pure en natuurlijke materialen als wol, zijde en katoen. Maar ja, polyester is niet zelf reinigend, en neemt in tegenstelling tot wol wèl bacteriën en bijkomende geurtjes op. Het was op enig moment eigenlijk onmogelijk om je (polyester) kleding niet meer te wassen. En dit wassen, en alles zo schoon mogelijk willen hebben en houden, want O-WEE die vreselijke bacteriën, zit inmiddels in ons was-DNA gebakken. Geef toe: We gooien alles het liefste na een dag dragen in de was.

Hoppetee, 60 graden wasprogramma, flinke scheut wasmiddel om geurtjes tegen te gaan: Gaan met die banaan!

En als je dan in een geitenwollen-sokken-winkel als die van ons komt, en er staat een winkeljuf te verkondigen dat ze haar wollen ondergoed niet wast, dan is dat best een beetje schrikken. En vies ook. Ik snap dat. Een beetje. We zijn namelijk gewoon een beetje vergeten, dat al dat wassen helemaal niet zaligmakend is. Want kleding die veel gewassen wordt slijt sneller, en synthetische stoffen laten een grote stroom van microplastics achter in ons water... Pure materialen moeten daarentegen met zorg behandeld worden, en hoeven helemaal niet zo vaak gewassen te worden. Zeker wol of wol zijden ondergoed of kleding niet. Die is tenslotte zelfreinigend.

Mooi verhaal, maar gaan we het nog over superwash hebben?

Jazeker want; Een groot nadeel van onbehandelde wol* is, dat je de kans loopt dat het krimpt. En dat komt door die handige schubben. Die open gaan bij warmte, en dicht bij koude. Zo gaat dat ook in de was. Zou je een ander wasprogramma gebruiken dan het wolwasprogramma, dan loop je een groot risico dat je wol gaat krimpen.

Om te weten hoe die krimp komt, stel ik voor, dat je je verplaatst in de wolvezel.

Nee, wacht... Probeer je eens voor te stellen dat je een wolvezel BENT...

Eentje die hol is van binnen, met een vettig laagje en schubben heeft. Je komt in een wasmachine terecht. En daar komt het wasprogramma. Een heerlijke plens van warm water komt over je heen. Daar lig je, heerlijk te dobberen in een badje van 40 graden. Best warm, voel je. Hoppa, schubben open, want je moet de overtollige warmte kwijt, en daar heb je nou net die handige schubben voor. De wasmachine begint te draaien, en daar lig jij, met je open schubben samen met andere wolvezels op een kluitje. Door de beweging haken de schubben van jouw buur-wol-vezels in die van jou. Niks aan de hand, helemaal gezellig, hoe meer verstrengeld hoe beter: alleen maar liefde! Alles gaat zoals het moet gaan, je krijgt een lekker wasmiddeltje over je heen, het voelt als een rijke creme op je lijf. Goed geurtje wel. Niks meer aan doen. MAAR DAN! Het noodlot slaat toe. De wasmachine begint na te spoelen. Ruw wordt jouw warme badje verstoord met een enorme hoeveelheid aan koud leidingwater. PLENS, over jou en als je buur-wol-vezels heen. Je schrikt je de tandjes: en dan gaat het mis......

Je hebt jezelf niet meer onder controle, en je schubben slaan dicht. Met al je kracht probeer je dat ene beetje warmte nog vast te houden, maar tegen zoveel koud water geweld ben zelfs jij niet opgewassen. Je kijkt op zij, en ziet dat ook de schubben van je buren in jouw schubben verstrengeld zitten, en die zitten vast. Muurvast. Met geen mogelijkheid ben je nog uit elkaar te halen: je bent voor eeuwig verstrengeld met je buren. De KRIMP! 

Het is een vreselijk verhaal. Ik weet het, maar het is toch goed om te weten, wat die krimp nou precies is, en waarom de krimp ontstaat. De beweging, de plotselinge temperatuurverschillen van het warme naar het koude water zijn de boosdoeners. En door die ellendige schubben, zit jij nu met de gekrompen peren.... 

En toen was daar SUPER-WASH! 

Superwash is een chemische behandeling van de wol, waardoor je je wol gewoon op hogere temperaturen met je andere was kan wassen, zonder dat het krimpt. So far so good (behalve dat chemische dan, de meeste duurzame-harten gaan daar niet bepaald sneller van kloppen...) Op zich klinkt dat inderdaad als een puik plan, want waarom moeilijk doen als het zoveel makkelijker kan? Iedereen die wol draagt kan zich wel een moment herinneren dat zijn of haar lievelingstrui 6 maten te klein uit de machine kwam. Oeps. Of die eindeloze flauwekul van je was sorteren en losse wasjes met bijpassend wasmiddel moeten draaien, onhandig want: Druk druk druk. Ik snap je punt.

En toch is het goed om te weten dat achter de wondere wereld van superwash een verhaal zit.

Zoals ik al zei, is superwash een chemische behandeling van wol. Tijdens een superwash behandeling wordt de wol gewassen en behandeld met chloor. Ja, dat lees je goed. Chloor. Hierdoor worden de wolvezels als het ware lamgelegd, en men zegt dat dat de wol zachter maakt. De volgende stap is, dat er een laagje om de wolvezel wordt gelegd. Ik sprak een leverancier en vroeg wat dit laagje nou precies was. " Kunsthars" was het antwoord. Kunsthars? Wat is dat nou eigenlijk precies? Ik bedoel, kunsthars; dat klinkt als een natuurlijk goedje. Want hars, dat komt van bomen, en bomen komen uit de natuur, dat moet wel natuurlijk zijn, toch?  Alleen dat woordje "kunst" in het woord kunsthars triggerde mij. Want kunstmest, is ook iets anders dan vers gepoepte mest gewoon zo hoppa uit een stal, toch? Daarnaast vind ik het belangrijk om jullie het hele verhaal te kunnen vertellen, dus stelde ik haar de vraag achter deze vraag.

"Kunsthars: is dat niet gewoon plastic?"

Je zag haar denken: Wie is deze vrouw die ons marketingverhaal rondom kunsthars in twijfel durft te trekken?

"Ze antwoordde: "Kunsthars, is een synthetische vorm van hars." Kijk, ik ben natuurlijk geen scheikundige, maar synthetisch en kunst, dat klinkt in mijn oren toch echt als plastic of in iedergeval iets wat niets met "natuurlijk" te maken heeft. (Je begrijpt dat deze mevrouw en ik niet perse vriendinnen zijn geworden) Een simpele google opdracht leverde me op, dat kunsthars een hars is op basis van Formaldehyde.

"Formaldehyde of methanal is een gas met een zeer sterke, onaangename geur. Het is de eenvoudigste organische verbinding uit de stofklasse der aldehyden."

En je zou voor de grap eens de vraag: "is formaldehyde gevaarlijk" moeten opzoeken. Of eigenlijk het antwoord. Dan weet je direct dat dat een stof is, die je liever niet op je lijf, of in je geliefde wolletjes wit. Ik vertaal dit dus eigenlijk altijd heel simplistisch naar: "Kunsthars is een plastic laagje om je wolvezel"

En nu hoor ik je gewoon denken: "Maar WAAROM dan?"

Het antwoord is simpel. Je hebt een aantal alinea's hierboven gelezen en ervaren hoe het is om een wolvezel te zijn toch? Hol, vettig en met schubben. Deze schubben zorgen bij temperatuursverschillen voor krimp. En krimp willen we niet, maar we willen wel wassen. Graag veel, heet, en zonder al teveel poespas met wolwasprogramma's, speciaal (duur) wolwasmiddel en eindeloos was sorteren. En graag snel droog.

Dus, als je dat hele schubben-gedoe nou gewoon dichtplakt, met een laagje plastic: ben je meteen van al het gedoe af. 

Helemaal waar. Wel jammer dat deze schubben nou juist zorgen voor alle fijne eigenschappen die onze geliefde wol rijk is... En dat de lanoline alle chemische wassingen die de wol tijdens de superwash behandeling ondergaat niet overleeft. En dan heb ik het nog niet eens over de microplastics, de belasting van de natuur door deze chemische middeltjes, de schone lucht en, en en... Maar wassen kun je het, zonder problemen...

Mocht je je afvragen waarom ik "iets" heb tegen superwash: dan is dit mijn antwoord. 

Tuurlijk, onbehandelde wol* heeft ook nadelen. Het is lastiger wassen, omdat het gevoeliger is voor krimp, het kan prikkeliger aanvoelen dat superwash wol, je hebt een beetje geduld nodig want het mag niet in de droger, de kans is groter dat je wol gaat pillen (daar hebben we trouwens de GLEENER voor), het is gevoeliger voor slijtage, je hebt een speciaal wolwasmiddel nodig, het is vaak kostbaarder dan conventionele wol èn motjes vinden het lekkerder (die houden namelijk niet van plastic, maar van puur natuur, net als wij) 

Daarentegen is biologische wol zo veel meer comfortabeler dragen dan wol met een "plastic" laagje.

Het neemt geen geurtjes aan (hallo lanoline) het ademt en houdt je warm in de winter en koel in de zomer (bedankt schubben) en je hoeft het dus eigenlijk helemaal niet te wassen... Maar ja, dan moet je wel even over je: "Niet wassen, das toch hartstikke smerig-overtuiging stappen" 

En als ik jou was, zou ik daar gewoon eens mee beginnen! 

Ik daag je uit!

Zeg eens: wat is jouw ervaring met superwash wol vs. onbehandelde wol* 

Bedankt voor je tijd, en tot gauw!

Liefs Vera 

* onbehandelde wol: Hiermee bedoelen we wol zonder superwash. Uiteraard is alle biologische wol ook "behandeld" voordat het in onze kleding terecht is gekomen. Het is geschoren, gewassen, gekaard, gesponnen en gekleurd. Het verschil zit hem in het ondergaan van de chemische processen bij superwash wol en niet chemische processen bij biologische wol. Onze wol is uitsluitend biologisch gecertificeerd (Ivn-best, GOTS) en dat is een groot verschil met wol welke bijvoorbeeld alleen oekotex 100 is gecertificeerd) 

Wol die behandeld is met superwash is per definitie GEEN biologische wol

omdat het chemisch behandeld is. Een leverancier kan wel kiezen voor biologische wol (welke diervriendelijker is dan niet biologische wol) en deze vervolgens volgens de superwash methode behandelen. Deze wol en zijn uiteindelijke product, mag dan eigenlijk niet meer biologisch genoemd worden en krijgt ook geen certificering zoals Kbt - IVN of GOTS. Deze soorten superwash wol zijn meestal, in het gunstigste geval, oekoTEX 100 gecertificeerd.